Ljeto je vrijeme kada uživamo u pečenom kukuruzu. Gdje god da se nalazimo omn nam je uvijek dostupan tokom ljetnih dana. Njegov miris mami nostalgične osmijehe, a ukus vraća slike djetinjstva, izleta i bezbrižnih dana. Međutim, rijetko ko zastane da razmisli šta se sve krije iza te jednostavne, mirisne poslastice. Pečeni kukuruz je više od obične ljetne užine – on je prehrambena zagonetka koju vrijedi rastumačiti, jer način pripreme, dodatni sastojci i sam kvalitet kukuruza značajno utiču na njegovo dejstvo na organizam.
-
Kukuruz nije samo povrće – već složena žitarica
Jedna od prvih zabluda jeste uvjerenje da je kukuruz povrće. Iako se tako često tretira u kulinarstvu, on je u stvari žitarica, i to bogata skrobom, vlaknima i prirodnim šećerima. Upravo ta kombinacija daje mu karakterističan slatkasti ukus, ali i potencijalne probleme kad se jede često ili u većim količinama. Kada se kukuruz peče na otvorenom plamenu, šećeri u njemu karamelizuju. To stvara dodatnu aromu i boju, ali i dovodi do formiranja određenih spojeva koji, ako se redovno unose, mogu imati negativan uticaj na ćelije.
-
Maslac, so i kalorijska klopka
Pečeni kukuruz se rijetko jede bez dodataka. Maslac koji se topi po vrućim zrnima i sloj soli koji ga pospe daju mu puniji ukus, ali i podižu kalorijsku vrijednost. U samo jednom klipu može se naći iznenađujuća količina masti i natrijuma, posebno ako se ne vodi računa o količini dodataka. Kod osoba koje već imaju povišen krvni pritisak ili povišene masnoće u krvi, ovakav način pripreme može dodatno opteretiti organizam.
-
Šta ne vidimo – GMO, pesticidi i skladištenje
Veliki dio kukuruza koji se nalazi na tržištu dolazi iz industrijske proizvodnje, a to najčešće znači i da je genetski modifikovan. Iako su GMO sorte odobrene i smatraju se bezbjednim prema zvaničnim regulativama, dio stručne javnosti i dalje izražava oprez. Ako želite da umanjite rizik i jedete prirodniji proizvod, najbolja opcija je da birate kukuruz iz organskog uzgoja, lokalnih pijaca ili vlastite bašte.
Još jedna opasnost koja se rijetko pominje jesu aflatoksini – toksične supstance koje se mogu razviti ako je kukuruz uskladišten u vlažnim i neadekvatnim uslovima. Iako termička obrada može smanjiti njihovu prisutnost, ona ih ne uklanja potpuno. Zato je važno znati porijeklo kukuruza koji kupujemo, posebno ako se često konzumira.
-
Crijeva, vlakna i osjetljivi želuci
Kukuruz sadrži značajnu količinu nerastvorljivih vlakana. Za neke ljude, to je korisno – podstiče probavu i daje osjećaj sitosti. Ali za one sa osjetljivim probavnim traktom, posebno one koji pate od sindroma iritabilnog crijeva (IBS), ova vlakna mogu izazvati gasove, nadutost, pa čak i bolove u stomaku. Ako se kukuruz jede bez dovoljno tečnosti, problemi se dodatno pojačavaju.
-
Skriveni protivnici – antinutrijenti u zrnu
U kukuruzu se nalaze i tzv. antinutrijenti, poput fitinske kiseline. Ove supstance se vezuju za minerale poput cinka i gvožđa, smanjujući njihovu apsorpciju u organizmu. Kod ljudi koji već imaju deficit ovih elemenata ili se oslanjaju na biljne izvore ishrane, redovno konzumiranje kukuruza može dugoročno dovesti do nutritivnih disbalansa.
-
Prilozi koji kvare sliku
Rijetko ko pojede pečeni kukuruz sam. Najčešće ga prati gazirano piće, ponekad čak i parče mesa, pomfrit ili druge grickalice. Ovakve kombinacije značajno povećavaju ukupan unos kalorija, šećera i masti. Iako kukuruz sam po sebi ne mora biti štetan, u kombinaciji sa ostalim elementima obroka može predstavljati pravi udar na metabolizam, naročito ako se konzumira često.
-
Zubi, šećer i dijabetes
Grickanje zrna direktno sa klipa jeste zabavno, ali nije bezopasno. Starije osobe, kao i oni sa osetljivim desnima, plombama ili protezama, mogu osjetiti bol ili čak oštetiti zubnu gleđ. Osim toga, visok sadržaj ugljenih hidrata u kukuruzu može uticati na nivo šećera u krvi. Kod dijabetičara, pogotovo ako se kukuruz peče do tamno smeđe boje, postoji opasnost od naglog skoka glukoze. Kuhani kukuruz ima nešto niži glikemijski indeks, što ga čini nešto boljim izborom.
-
Kako poboljšati način pripreme
Postoje i načini da se pečeni kukuruz učini zdravijim. Umjesto maslaca i soli, može se koristiti limunov sok, maslinovo ulje i začinsko bilje. Takav pristup daje intenzivan ukus bez suvišnih kalorija i natrijuma. Još jedna preporuka je pečenje kukuruza u aluminijumskoj foliji – na taj način se smanjuje direktna izloženost zrna vatri, čime se sprečava stvaranje potencijalno štetnih spojeva. Kraće vrijeme pečenja takođe pomaže da se očuvaju vitamini i antioksidansi.
-
I kukuruz ima svoje dobre strane
I pored svega, ne treba zanemariti pozitivne osobine kukuruza. Sadrži antioksidanse poput luteina i zeaksantina koji čuvaju zdravlje očiju, kao i vitamine B kompleksa – posebno B1 (tiamin) i B5 (pantotenska kiselina) koji učestvuju u pretvaranju hrane u energiju. Ako se jede pametno i umjereno, kukuruz može biti korisna komponenta ljetne ishrane.
