Sve bolesti kreću iz stomaka. Koja su to tri znaka koja otkrivaju da vam crijeva otkazuju. Stomak i creva često shvatamo zdravo za gotovo – dok ne počnu da nas upozoravaju bolom, nadimanjem ili drugim neprijatnim simptomima. Iako je jasno da bez pravilnog rada digestivnog sistema nema ni dobrog zdravlja, loše navike, neredovna ishrana i stres svakodnevno opterećuju naš organizam. O tome koliko creva utiču na imunitet, raspoloženje i kvalitet života govorila je prof. dr Aleksandra Pavlović Marković, gastroenterolog i predsednica Udruženja gastroenterologa Srbije.
Prema njenim rečima, gotovo svaki peti pacijent koji se javi lekaru u opštoj praksi ima problem sa crevima. Ipak, najveći strah kod ljudi izaziva kolonoskopija, pregled koji je presudan za rano otkrivanje ozbiljnih bolesti. Postoje tri jasna simptoma zbog kojih se ovaj pregled ne sme odlagati, a doktorka je objasnila i na koji način se sprovodi dijagnostika, kao i koliko su creva važna za celokupno zdravlje.
-
Šta rade gastroenterolozi?
Mnogi pacijenti veruju da se gastroenterolozi bave isključivo želucem i crevima, ali opseg njihovog rada je daleko širi.
„Gastroenterologija obuhvata bolesti celog digestivnog trakta – od jednjaka i želuca, preko tankog i debelog creva, pa sve do jetre, pankreasa i žučnih puteva“, objašnjava dr Pavlović Marković.
Zbog toga je važno na vreme potražiti stručnu pomoć, jer mnogi simptomi mogu ukazivati na poremećaje različitih organa, a ne samo na bezazlenu probavnu smetnju.
-
Creva kao ogledalo zdravlja
„Još Hipokrat je tvrdio da sve bolesti počinju u stomaku, a današnja nauka to potvrđuje. U crevima živi oko 100.000 milijardi mikroorganizama koji direktno oblikuju naš imuni sistem“, kaže doktorka.
Mikrobiota, odnosno zajednica bakterija i mikroorganizama, čini oko 90% našeg organizma. Ona je ključna karika koja može da pokrene jak i zdrav imunitet, ali i da postane okidač autoimunih ili hroničnih bolesti kada je ravnoteža poremećena.
Drugim rečima, stanje naših creva često je precizan pokazatelj opšteg zdravlja i vitalnosti.
-
Najčešći problemi sa crevima
Statistika pokazuje da se čak 80% pregleda kod gastroenterologa odnosi na funkcionalne poremećaje – nervozna creva, nadimanje, bolove i promene u ritmu stolice. Tek 20% pacijenata ima ozbiljnije organske bolesti poput čira, karcinoma, ciroze ili zapaljenskih bolesti creva.
„Dobra vest je da većina nema trajno oštećenje organa, ali i funkcionalni poremećaji znaju da budu iscrpljujući i da značajno umanje kvalitet života“, naglašava doktorka.
-
Nervozna creva – bolest modernog vremena
Sindrom nervoznog creva spada u najčešće poremećaje današnjice. Karakterišu ga bol, nadimanje i promenljiv ritam pražnjenja creva – od hroničnog zatvora, preko proliva, pa sve do njihove kombinacije.
Uzroci nisu do kraja razjašnjeni, ali ulogu imaju genetika, stres, brza i neredovna ishrana, kao i nedostatak kretanja.
„Čak 60% pacijenata ne bi imalo ove tegobe kada bi poštovali osnovna pravila zdrave ishrane i fizičke aktivnosti“, objašnjava dr Pavlović Marković.
Drugim rečima, promene životnih navika često daju bolje rezultate nego sama terapija lekovima.
-
Kako izgleda dijagnostika?
Proces dijagnostike počinje razgovorom i pregledom pacijenta. Nakon toga slede laboratorijske analize krvi i stolice, testovi na skriveno krvarenje i hormonske provere. Endoskopski pregledi koriste se tek kada postoje tzv. alarmantni simptomi.
„Svaka pojava krvi u stolici je signal za kolonoskopiju. Isto važi za nagli gubitak telesne mase ili pojavu anemije“, upozorava doktorka.
Strah od ovog pregleda je i dalje veliki, iako je upravo kolonoskopija najpouzdanija metoda za rano otkrivanje polipa i karcinoma debelog creva.
-
Zašto su žene osetljivije?
Istraživanja pokazuju da žene češće imaju probleme sa crevima nego muškarci. Razlozi se kriju u hormonalnim oscilacijama, drugačijem metabolizmu, ali i većoj izloženosti stresu. Hormonske promene tokom menstrualnog ciklusa ili menopauze dodatno utiču na crevnu pokretljivost, što objašnjava učestalije tegobe kod žena.
-
Nova dostignuća u dijagnostici
Pored standardnih metoda, medicina nudi i savremenije načine pregleda. Jedan od njih je kapsulna endoskopija – mali uređaj u obliku tabletice sa kamerom koji pacijent proguta. Tokom svog puta kroz digestivni trakt, kapsula beleži slike tankog creva i šalje ih lekaru na analizu.
Ova metoda je neinvazivna, komforna za pacijenta i posebno korisna kada je potrebno detaljno pregledati tanko crevo, deo koji je tradicionalno teško dostupan običnim endoskopskim tehnikama.
